Skip to main content

Himalaya fatihi: Jerzy Kukuczka

 Tam boyutlu görseli göster                                     

Polonyalı Jerzy Kukuczka, dünyanın en yetenekli dağcıları arasında yer alır. Himalaya’nın zirvelerini

(yeryüzünün 8000 metrenin üzerinde, aralarında Everest, K-2, Kangchnjunga, Lhotse, Makâlu, Cho Oyu, Dhaulagiri, Manaslu, Nanga Parbat, Annapurna, Gasherbrum, Broad Peak, Gasherbrum II ve Shisha Pangma nın da bulunduğu en yüksek on dört zirvesini fethetmeyi başarabilen ikinci dağcıdır.

 

7500-8000 metrenin üstünde, ölüm sınırının üstünde yer alan, Himalaya’nın zirvelerini ele geçirme mücadelesinde yalnızca iki dağcının varlığından söz edilebilir: Reinhold Messner ve Jerzy Kukuczka. 1979 yılında Messner beşinci zirvesine tırmanmışken Kukuczka Himalaya macerasına daha yeni başlamıştı.

 

Jerzy Kukuczka,  Himalayalarda on dört adet sekiz binlik zirveye tırmandı, yeni rotalar açtı ve dört kez de bu dağların ilk kış tırmanışlarını gerçekleştirdi. İlk ekspedisyonunu, 1976 yılında Hindikuş Dağlarına yaparak 7015 metrelik Kohe Tez dağına tırmandı. Ertesi yıl, Himalaya’lardaki ilk başarısızlığını yaşadı: çıplak dağ Nanga Parbat’ın zirvesine ulaşmayı başaramadı. 1980 yılında Everest’i ve ertesi yıl, solo olarak Makâlu’ya ve 1982’de Broad Peak’i fethetti. 1983 yılında Gasherbrum I ve II’ye tırmandığında, Reinhold Messner, kendi hesabına 8000’nin üzerindeki 9 zirveye tırmanmayı başarmış bir dağcı olarak Himalaya’daki on dört zirveye çıkma niyetinde olduğunu açıklar. Kukuczka da aynı şekilde yarışmaya aday olduğunu gösterir.

1985’te bu Polonyalı Himalaya uzmanı üç zirveye daha tırmandı: Dhaulagiri, Cho Oyu ve Nanga Parbat. 1986 yılında ise buna üç zirve daha ekledi: Kangchenjunga, K-2 ve Manaslu. Manaslu’ya gerçekleştirdiği tırmanışın hemen ertesinde ise, Makâlu ve Lhotse’yi de alt ettiğinde Messner’in Himalayaların zirveleri düellosunu kaybettiğini öğrendi. Jerzy Kukuczka İtalyan dağcıya bir tebrik telrafı göndermeyi ihmal etmedi ve ertesi yıl Himalayalarda eksik kalan iki zirveye tırmanmayı başardı: Annapurna ve Shisha Pangma.

 

Ancak ne yazık ki, 1989 yılının Ekim ayında Lhotse’nin güney duvarına tırmanırken düşüp yaşamını yitirir. Arkadaşları onu bir buzul yarığına gömerler. İnançlı biri olan Kukuczka, “ovada değil, dağda ölmeyi nasip et ya Rabbim” diye Tanrıya seslenerek, dualarına farklı bir dağcılık boyutu katardı. Dağcılık alanındaki varoluşunu ve başarısını, medyada bin bir türlü canbazlık yaparak yansıtmak ve pazarlamak yönteminden hep kaçındı. Tırmanış için gerekli parayı fabrikaların bacalarını temizleyip boyayarak ya da yanında götürdüğü Polonya malı ürünleri Katmandu’da satarak kazanıyordu. Diğer tüm Polonyalı dağcılarda olduğu gibi Himalayalardaki en zorlu kış tırmanışları alanında uzmanlaşmıştı. Bu tırmanışar nispeten kolaylıklar sunan Kuzey yamaçlarından değil daha çok Güney yamaçlarından gerçekleştiriliyor ve çoğunlukla oksijen kullanılmıyordu. Çok dayanıklı ve dirençli bir bünyenin yanı sıra çok güçlü de bir iradeye sahipti. Uzun süre yemek yemeden tırmanışlarını sürdürebiliyordu. Ekspedisyonlarından ortalama 10-14 kilo kaybederek dönüyordu. Günümüzün teknik olanaklarıyla dahi çok zor tırmanılabilen birçok tehlikeli rotayı az miktarda ve kalitesiz, ikinci el malzemeyle tırmanmayı başardı. Son macerasında, Katmandu’da sokaktan satın aldığı, standart kalınlığın çok altında olan 6 mm’lik eski bir ipin kopması sonucu yaşamını yitirmiştir.

Jerzy Kukuczka 1948 yılında Polonya’nın Katoviçe bölgesinde doğdu. Gençliğinde, bir dağcılık kulübünde izcilik yaparken dağlarla tanıştı. 1970 yılında iki yıllık askerlik hizmetinden sonra Polonya Tatra dağlarının en zor rotalarının yaz ve kış tırmanışlarını gerçekleştirdi.

Yurtdışında Bulgaristan’da, İtalya’da Torre Trieste’ nin güney yüzünde ve Dolomitlerde ilk Polonya tırmanışlarını gerçekleştirdi.   

1974 yılı kışında Alaska’daki Mc Kinley Dağı’na tırmandı. Aklimatizasyon sorunları yaşadı ancak burada bedeninin aklimatizasyona karşı güçlü olduğunu fark etti. Fransız Alplerinde Lukaszewski ve Kurtyka ile birlikte tırmanışlar gerçekleştirdi.

İlk yedibinlik zirveleri 1976 ve 78 yıllarında Hindu Kuş dağlarındaki Kohe-Tez (7015 m) ve Tirich Mir (7708 m) oldu. 1980 yılında Everest Dağında A.Czok ile birlikte Güney Pillar’da yeni bir rota açtılar.

1981 sonbaharında Kukuczka, Borun buzulundan ve Kuzey batı rotasından Dünyanın beşinci büyük dağı olan Makalu’(8462 m)nun zirvesine solo olarak tırmandı.

1982 yılında Kukuczka ve Kurtyka Pakistan’a gittiler ve Broad Peak’e (8047 m) klasik rotadan tırmandılar. 1983’te yine iki dağcı Gasherbrum II (8035m)’de güney doğu yamacında yeni bir rota açtılar. Aynı yılın Temmuz ayında Gasherbrum I’in güneybatı yüzünde de yeni rotalar açtılar. Temmuz 1984’te Broad Peak dağlarının traversini (3 zirve: 7538m, 8016m ve 8047m) gerçekleştirerek büyük bir başarıya imza attılar. 1985 Kışı Ocak ayında A Czok ile birlikte Dhaulagiri(8167m)’nin ilk kış çıkışını yaptı.

Bu dönemden sonra Kukuczka tüm sekiz binliklere kışın ve yeni rotalardan tek başına tırmanmaya karar verdi.

Heinrich’le birlikte Cho Oyu’da 1985 yılı Şubat ayında Güney Batı yüzünde yeni ve farklı bir rotadan çıkarak, dağın ilk kış tırmanışını gerçekleştirdiler. İki sekiz binlik dağa aynı sezonda ve kışın gerçekleştirilen ilk tırmanışlardı bunlar.

13 Temmuz 1985’te Heinrich ile birlikte Nanga Parbat’ın Güney Doğu yüzünde yeni rota açtılar. Kukuczka’ya göre Nanga Parbat tırmandığı dağlar arasında en zoru ve en tehlikelisiydi.

1986 yılı kışında Krysztof Wielicki ile birlikte Kangchenjunga(8586m)’nın klasik rotasından ilk kış çıkışını gerçekleştirdi. Tırmanış sırasında Polonya’nın ünlü dağcılarından Andrzej Czok’un ölümü Kukuczka’yı çok üzdü.

1986 yılında Kukuczka ve Tadeusz Piotrowski K2(8611m)’nin Güney yüzünde mükemmel bir rota açtılar. Piotrowski iniş sırasında kramponlarını yitirdi ve düşerek öldü. Bu olay Jerzy’yi çok etkiledi ve bir durunluk dönemine girmesine neden oldu.

Kukuczka aynı yılın Kasım ayında kendini toparlayarak Artur Hajzer ile birlikte, Jerzy’nin on ikinci sekiz binliği olacak Manaslu (8163m)’ya yöneldi. Kuzey doğu yamacından yeni rota açarak büyük bir başarıyla zirveye ulaştılar. 

Şubat 1987’de yine Hajzer’le birlikte, klasik rotadan dağın ilk kış çıkışını gerçekleştirerek Annapurna (8091m)’ya tırmandılar. Kukuczka ve Hajzer , aynı yılın Ağustos ayında Kirat Chuli (7365m)’ye ve Eylül’de ise Shishapangma (8046m)’ya batı sırtından tırmandılar. Kukuczka Shishapanma’dan inişini kayakla kayarak gerçekleştirdi.

Böylece Jerzy bütün sekiz binlikleri fethetmeyi başarmıştı. Sadece bir kısmını oksijen desteği alarak gerçekleştirdiği Everest dağı tırmanışı dışında tüm zirvelere alpin tarzda ve oksijensiz tırmandı.

Dualarına uygun bir şekilde dağda ölen Jerzy, sağa sola yamanıp işin suyunu kaçırmadan, üst düzey teknolojik alet ve gereçler olmadan ve malzeme fetişizmine kaçmadan, mütevazı ve sade bir yaklaşımla dağcılık alanında gerçek mucizelerin nasıl yaratılacağını gayet güzel göstermiştir.

(internetteki farklı Fransızca kaynaklardan derlenmiştir)

 

 http://www.meteorhaber.com/yazarlar/dagcilik/himalaya-fatihi-jerzy-kukuczka.html