Çin özel güvenlik ordusu

2013 yılında, bu alanda 4,3 milyondan fazla kişiye istihdam sağlayan kayıtlı 4 000 şirket bulunmaktaydı. 2017’de bu rakam 5 000’e, istihdam edilenlerin sayısı ise beş milyon civarına ulaştı.

Bu görevlilerin birçoğu, http://www.atimes.com/article/ports-in-a-storm-stealthily-expand-chinas-naval-presence/">« Yeni İpek Yolu » projelerine sıkı sıkıya bağlı güvenlik şirketleri tarafından istihdam edilen Ulusal Kurtuluş Ordusu eski mensuplarıdır.

Birleşik Krallık’taki İnternational İnstitute for Strategic Studies ve önemli bir Alman düşünce kuruluşu olan Mercator Institute for China Studies ya da MERICS’in yayınladığı bir incelemeye göre, « Batılı mevkidaşları gibi, Çin’deki Özel Güvenlik Şirketleri çoğu eski asker ya da eski polisleri işe almaktadır, bu da Çin güvenlik kuvvetleri ile özel güvenlik şirketleri arasındaki ayrımı zorlaştırmaktadır ».

« Pekin Halk Kurtuluş Ordusunu ve Halk Polis Ordusu gibi paramiliter grupları Çin Komünist Partisi’nin sıkı ve özel denetimi altında tutmaktadır. Öte yandan Eylül Özel Güvenlik Şirketleri yasasının onaylanmasından sonra büyük gelişme halinde bir ulusal özel güvenlik sektörü gelişti » diye devam ediyor China Security Project başlıklı inceleme.

Bu gelişmenin merkezinde Başkan Xi Jinping’in http://www.atimes.com/article/all-new-roads-in-china-lead-to-a-mountain-range-of-debt/">devasa kuşak ve yol girişimi yer alıyor. Bu « yeni İpek Yolları » Çin’i 68 ülkeye ve Asya, Afrika, Ortadoğu ve Avrupa üzerinden altyapı kalkınma labirentinde yaşayan 4,4 milyar insana bağlayacaktır.

Büyük bir tanıtım desteğiyle başlatılan bu umut verici program, Pekin’in küresel heveslerinin bir uzantısı ve ekonomik dış politikasının ana parçası haline gelmiştir.

« Yatırım Projeleri »

MERICS ve l’IISS tarafından derlenen rapor, « BRİ (Belt and Road Initiative yani Kuşak ve Yol Girişimi) boyunca altyapı ve yatırım programlarının yürürlüğe konulması sonucunda, Çin özel güvenlik şirketleri      BRİ üzerinde yer alan ve kimi zaman istikrarsız bölgelerde bulunan ülkelerdeki Çinlilerin yatırımlarını ve sayıları giderek artan buradaki ülkelerde yaşayan ve çalışan Çinli yurttaşları korumak için giderek daha çok küreselleştiğini » ortaya koymaktadır.

« Bunlardan en az 20 tanesi, Irak, Sudan ve Pakistan gibi ülkelerde 3 200 güvenlik memuru istihdam ederek uluslararası hizmetler sunmaktadır ».

Bu grupların birçoğu, Çin, uluslararası ve « var oldukları » ev sahibi ülkenin yasaları arasında kalan bir « gri yasal bölgede » faaliyet yürütmektedirler.

Çin’deki ve çalıştıkları çok sayıdaki ülkedeki hukuk sistemi güvenlik memurlarının silah taşımasına ya da kullanmasına izin vermemektedir.

Chinese Overseas Security Group ya da COSG gibi şirketler için, bu lojistik ve planlama üzerinde yoğunlaşırken, yerel personelin eğitiminin örgütlenmesi anlamına gelmektedir.

Bir güvenlik şirketleri konsorsiyumu olan COSG 2016 yılında Pakistan, Türkiye, Mozambik, Kamboçya, Malezya ve Tayland’ta görevlendirildi.

« Sekiz yıl içerisinde, BRİ’nin tamamına hitap anlamına gelen, 50 ila 60 ülkede hizmet verebilen bir şirket hedefine ulaşmak istiyoruz » diyor COSG’nin Genel Müdürü John Jiang.

Oysa önde gelen devlet şirketlerinde çalışan yabancı yurttaşlar, dünyanın bazı sıcak noktalarında kurşun yağmuruna tutuldu. 2012’de, Çinli silahlı güvenlik girişimcileri, Güneydeki Kordofan eyaletinde el-Abbasiye Köyünde Sudan Ordusunun kurtarma personeline yardım etti.

Ardından 2016’da 300’den fazla çalışan Güney Sudan’dan tahliye edildi ve 1 000 Çinli girişimci, Bağdat Hükümetinin IŞİD terörist grubuyla çatışması sonrasında Irak Samarra’dan iki yıl daha erken ayrılmak zorunda kaldı. 

Manşetlere çıkan böylesi olaylar sonunda Pekin’i yurtdışındaki güvenliğini güçlendirmeye sevketti.

Pekin’deki Overseas Security and Defense Research Center’in yayınladığı verilere göre Çin’in 2016 yılında, yurtdışında faaliyet yürüten 16 000 şirketinde çalışan personeli koruyan yaklaşık 3 200 güvenlik elemanı bulunuyordu. 

http://www.cspbjen.cn/">Çin’in yurtdışı güvenlik ve koruma bölümü başkanı Li Jiang’a göre « Çin’in yabancı ülkelerde askeri varlığı olmadığı ve yabancı hükümetlerin çoğu güvenlik şirketlerine silah taşıma izni vermediği için, Çin güvenlik şirketlerinin yerel polis ve askeri üslerle sıkı iletişim kanalları oluşturması yaşamsal önem taşımaktadır ».

Sıkıntılı bölgelerden biri, « Yeni İpek Yolu’nun » bölümlerinden biri olan, 62 milyar Amerikan doları değerindeki http://www.atimes.com/what-pakistan-brings-to-the-shanghai-table/">Çin-Pakistan ekonomik koridoru ya da CPEC’tir.

3 000 kilometrelik karayolu, demiryolu ve boru hattı şebekesinden oluşan proje kapsamında, Arabistan Denizindeki Gwadar’dan, Çin’in Sincan bölgesinin Kuzey-Batısındaki Kaşgar kentine petrol ve gaz nakledilmesi  öngörülmektedir.

« Aşina olunan istikrarsızlık »

Pakistan’daki çeşitli projelerde yaklaşık 30 000 Çinli işçi çalışmaktadır. MERİCS ve IISS’in raporuna göre « CPEC, Pakistan’ın istikrarsız ve çok güvenli olmayan bölgelerinden geçmektedir ».

« Dolayısıyla, özellikle Çin uyrukluların aşırılıkçılar tarafından hedef alındığı Ketta ve Karaşi gibi bölgelerde güvenlik alanındaki sıkıntılar önemlidir. Hatta Pekin, Aralık 2017’de Pakistan’daki Çin vatandaşlarını Çinli hedeflere karşı başka saldırıların da yaşanma olasılığının olduğu konusunda uyardı ».

« Yabancı Özel Güvenlik Şirketlerinin Pakistan’da faaliyet göstermesi yasak olsa da, China Overseas Security Group, Frontier Services Group ve HuaXin ZhongAn gibi şirketler bu alandaki boşluklardan yararlanmayı bilmişlerdir ve güvenlik alanında danışma ve uygulama hizmetleri sunmaya devam etmektedirler ».

Gerçekten de bağımsız Çin güvenlik şirketlerinin BRİ üzerindeki ana yollar boyunca yayılımı sorumluluk konusunda ciddi sorunlara neden olmaktadır.

Şanghay Üniversitesi Sosyal Bilimler Akademisi’nin Security & Crisis Management İnternational Center’inin eş başkanı Alessandro Arduino, sektörün kaydettiği gelişmeyi China’s Private Army : Protéger la nouvelle route de la soie başlıklı kitabında tanımladı.

Arduino, The Diplomat için yazdığı bir makalesinde « yanıtlanmayı bekleyen diğer önemli sorular arasında başta Çin Özel Güvenlik Şirketlerinin hükümetin talimatlarına uyup uymayacakları ve Pekin’in anlaşılır bir uygulama yasası ve bununla ilgili angajman kuralları geliştirmeyeceğini bilmek bulunmaktadır » demektedir.

Şeffaflık, Çin’deki iktidar koridorlarında çok da moda olan bir sözcük değildir ama bu « Özel Ordu »yu gölgeden aydınlığa çıkmaya zorlayacaktır.

Özgün kaynak: http://www.atimes.com/article/chinas-private-army-prowls-the-new-silk-road/">http://www.atimes.com/article/chinas-private-army-prowls-the-new-silk-road/

Gordon WATTS