Catherine Destivelle

Ünlü Fransız kadın dağcı Catherine Destivelle 1960 yılında Cezayir’in Oran kentinde doğmuştur. Çocuk yaşlarında ailesi Cezayir’i terk edip Paris’e yerleşmiştir. Çoğu Fransız dağcı gibi o da dağcılıkla Fontainebleau ormanlarında tanışmıştır. Henüz on beş yaşında iken, buradaki en zorlu kaya tırmanış rotalarını aşmayı başarmıştır.

On yedi yaşından itibaren, ailesinin bilgisi dışında kendini Alplerde sınamaya başlamıştır. Yirmi ve yirmi beş yaşlarında, dağlara olan tutkusundan kinezyoterapi uzmanı olmak için bir süre vaz geçmek zorunda kalmıştır. 1998 yılında Victor adını verdiği bir erkek çocuğu olmuştur.

Destivelle, 1985 ve 1988 yılları arasında dünyanın en iyi kadın dağcıları arasında sayılmıştır. 1986 yılında 8a+ zorluk dereceli bir rotayı aşmayı başararak ilk kadın 8A tırmanışını gerçekleştirmiştir. İlk kadın solo olarak gerçekleştirdiği başarılar arasında: 1990 yılında Alplerde Dru’nun Bonatti yamacının 4 saatte ilk kadın solo tırmanışı; Haziran 1991’de 11 günde yine Dru’de yeni bir Batı yüzü rotasının açılması; 10 Mart 1992’de Eiger’in Kuzey yüzünün 17 saatte tırmanışı; 1993 yılı başlarında Büyük Juraslarda Walker Sivrisinin 3 günde ve 1994 yılı kışında Cervin’in kuzey yüzünde Bonatti rotasının tırmanışı sayılabilir.

1996 yılı başlarında 35 yaşındayken Şili’nin güneyinde Antarktika’da 4160 metredeki bir zirvede kaza geçirir ve bacağını kırar. Partneri Erik Decamp fotoğrafını çekerken bir adım daha gerilemesini ister ve ünlü Fransız Dağcı sert olduğunu sandığı karda tökezleyerek 20-25 metreden aşağıya düşer. Kaval (tibia) kemiği feci şekilde kırılmış ve etini delerek dışarıya çıkmıştır. Ancak fotoğraf makinesini bırakan partnerinin soğukkanlı müdahalesiyle ilk yardımı zamanında yapılmış ve 2000 metrelik bir kaya duvarından bir çanta gibi başarıyla aşağıya indirilmiştir. Kadın dağcı, aynı yılın sonlarına doğru yeniden dağcılık etkinliklerine başlama imkanı bulur. 1999 yılı ilk baharında Alplerde, Dolomitlerde Cima Grande di Lavaredo dağının kuzey yüzündekş Brandler-Hasse rotasının solo tırmanışını iki günde gerçekleştirir.

Günümüzde halen Büyük Jorasları, Cervin’i ve Eiger’in kuzey yüzünü solo olarak aşmayı başarabilen tek kadın dağcı olma ünvanını korumaktadır. Destivelle Alplerdeki başarılarınn yanı sıra birçok zorlu ekspedisyona da katılmıştır. 1990 yılında Pakistan’daki Trango Kulelerine serbest tarzda tırmanır. Erik Decamp ile birlikte Tibet Shishapangma Dağında Loretan/Troillet rotasını yinelemiştir. Yine aynı partneriyle birlikte Antarktika’da Elsworth dağının 1700 metrelik daha önce çıkılmamış yüzünde yeni bir rota açmıştır. 1995’te Shishapanma’nın güney batı yünü tırmanmıştır.

Destivelle, beş yıl boyunca katıldığı uluslararası kaya tırmanış yarışmalarında da birçok başarıya imza atmıştır: 1986’da İtalya Arco ve Bardonecchia’da birincilik; 1987’de Lyon’da birincilik; 1988’de İtalya Bardonecchia’da ve Fransa Bercy’de birincilik; 1989’da ABD Snowbird ve İngiltere’de Birmingham’da birincilik ve 1990 yılında ABD Snowbird’de üçüncülük.

Catherine Destivelle, dağcılık ve kaya tırmanışıyla ilgili birçok belgesel ve kısa metrajlı filme konu olmuştur. ‘E pericoloso sporgersi’ (Verdon Boğazında 1985 yılında çekilmiş 26 dakikalık çekim), ‘Seo’ (Afrika Mali’de 1987’de gerçekleştirilen solo tırmanışın çekimi), ‘Solo Thaî’ (Tayland’da 1989’da gerçekleştirilen bir tırmanış ve bir kırlangıç yuvası avcısıyla karşılaşma), ‘Nameless Tower’ (1990 yılında Pakistan’daki Trango Kuleleri ekspedisyonunun filmi), ‘Dru dağlarında 11 gün’ (1991 yılında Dru dağlarında Batı yüzünde Destivelle rotasının solo olarak açılışını konu alan film), ‘Eiger’ (1992 yılında Eiger’in kuzey yüzü kış solo tırmanışını konu alır), ‘Devil’s Tower’de gezinti’ (1992 yılında ABD’de çekilen solo tırmanış), ‘Şelale’ (1997 yılında Şerpaların ülkesi Nepal’de kışın çekilen film), ‘Rock Queen’ (1997 yılında İskoçya’da The Old Man of Hoy kulesinde çekilen film), ‘Catherine Destivelle-Dorukların ötesinde’ (Autrans Dağ Filmleri Festivalinde Aralık 2007’de büyük ödül ve halk ödülünü kazanan ve Alplerde gerçekleştirilen üç zirve tırmanışını konu alan film).   

Dağcılıkla girişimciliği bağdaştırmayı kendine göre iyi başarmış biridir. “Benim için dağcılık aynı zamanda girişim anlamına da gelir: teknik danışma, sponsörlük, konferanslar ve mesleki sunumlar”. Kişisel internet sitesinde, şirket içi personel motivasyon toplantılarından, uzun süredir ‘birlikte’ hareket ettiği marka ve mağazalara ilişkin ayrıntılı ve ‘girişimci’ alanlar mevcuttur. Kendisiyle ilgili çekilen filmlerden başka gerçekleştirdiği tırmanışlarla ilgili çektiği birçok fotoğraf  vardır.

Destivelle ile ilgili birçok yayın da bulunmaktadır. Bunlar arasında, kendisinin kaleme aldığı bir özyaşam öyküsü olan ‘Tırmanışlar’ Arthaud 2003, ip arkadaşı Erik Decamp ile birlikte dağcılığı ve dağı çocuklara sevdirmek için yazdıkları resimli kitap ‘Acemi dağcı’ Hachette 1996, tırmanış güncelerinin yer aldığı kitap ‘Annapurna, sekiz binlik için düo’ Arthaud 1994, deneyimlerini fotoğraflarla birlikte aktardığı eser ‘Rocs Nature’ Denoёl 1991, dağcılıkla tanışmasını ve tavsiyelerini konu alan kitap ‘Kayaların dansçısı’ Denoёl 1987 sayılabilir.

(Vikipedia ve internet’teki çeşitli Fransızca kaynaklardan derlenmiştir)